TEHLİKESİZ CEHÂLET Prof. Dr. Salih Şimşek

Cehalet, bir konuda bilgi eksikliği ya da bilgisizlik durumudur. Genellikle öğrenilmemiş, bilinmeyen ya da yanlış bilinen bilgiyle hareket etme halidir. Sadece okuma-yazma bilmeme değil, bir konuya dair doğru bilgiye sahip olmama da cehaletin kapsamına girer.

Cehalet her zaman aynı etkiyi yaratmaz; bazı durumlarda oldukça zararlı olabilirken, bazı durumlarda ise nispeten zararsız veya tehlikesiz sayılabilir. Bu fark, genellikle kişinin ‘cahil olduğunun farkında olup olmamasına’ ve ‘bilgisizliğin sonuçlarına’ göre değerlendirilir.

‘Tehlikesiz Cehalet’ kavramı içinde, kişinin bir konuda bilgi sahibi olmaması ama bu bilgisizliğin ne kendine ve ne de başka insanlara zarar vermemesi durumudur. Ayrıca kişi, ‘bilgisiz olduğunu’ kabul ediyor ve ‘öğrenmeye de açık ise’, bu cehalet ‘tehlikesiz’dir. Mesela herhangi bir sanat dalı hakkında bilgi sahibi olmamak veya İspanya’dan Amerika’ya kaç saatte yüzülebileceğini bilmemek gibi durumlar, ‘tehlikesiz cehalet’e verilebilecek örneklerdir.

‘Tehlikeli Cehalet’ kavramı içinde, bireyin hem bilgi sahibi olmaması hem de bilgisizliğinin farkında olmaması durumunda ortaya çıkar. En tehlikeli hâli, kişinin yanlış bilgiyi doğru sanarak savunmasıdır. Bu yazının konusu tehlikesiz olan cehalet olup, tehlikeli olanlar da ayrı bir yazı konusudur.

Tehlikesiz Cehalet (Cahillik, Bilgisizlik) ile ilgili örnekler:

Güneşin dünyadan uzaklığını, bilmemek 'tehlikesiz cehalet'tir. Bilmiyorsanız bu cehaletin size bir zararı olmaz

Kavram bana ait değil. ‘Tehlikesiz Cehalet’ nedir, bilir misiniz? Bilmiyorsanız bu cehaletin size bir zararı olmaz

Elektronik sinyal kesiciyle “yankesicilik” yapan kişi olarak tarihe geçen kimdir? Bilmiyorsanız bu cehaletin size bir zararı olmaz

Saçsız (kel) insanların ‘saçsızlık psikolojisi’ni bilmemen, saçlı birisi için tehlikesiz bir cehalet’tir. Yani bu cehaletin, bilgisizliğin, size bir zararı olmaz.

Dünyadaki belli bir yıldaki ‘balık sayısını’ bilmemek size hiçbir zarar vermez. Yani bu bilgisizliğin (cehaletin) size vereceği bir üzüntü ve yük getirmez.

‘At eti’ yemiyorsanız İstanbul’da kaybolan 1000 kadar atın akıbetini bilmemek ‘tehlikesiz cehalet’tir. Bilmiyorsanız bu cehaletin bizzat size bir zararı olmaz

‘Karaçarşaf’ı eleştirenler, bundan vazgeçmişler. Artık ‘donsuz ve üstsüz’ gezenleri eleştireceklermiş. Biliyor musunuz? Bilmiyorsanız bu cehaletin size bir zararı olmaz

Eğer hapisten ‘paçayı kurtarır’ ve yeterli oyu alarak yetki alırsa İmanoğlu, T.C.’nin adının ‘İmamoğlu Cumhuriyeti’ olarak değiştirecekmiş. Duymuş muydunuz? Duymadıysanız bu cehaletin size bir zararı olmaz

Bir otelden ‘Jammar’ taşıyanların taşıdıkları o ‘Jammerlerin’ ne olduğunu bilmiyorsanız, bu ‘bilgisizlik’ sizin için, sorumluluk getirmez. Böyle bir durumda sizin durumunuz, ‘tehlikesiz acziyet’ kavramı içine girer ve bizzat size bir zarar vermez

Adam, bir zamanlar “16 Milyonu Kucaklayacağım” dedi ve sözünü tuttu. Kucaklananlar içinde yoksanız, bu sözün sizin için bir değeri yoktur. Bu bilginin sizin cehaletinizle ilgisini aramayın. Yani bu cehaletin, bilgisizliğin, size bir zararı olmaz

Soyguncuların, hırsızların, kamu malını çalıp çırpanların, her türlü kanun ve ahlâk dışı işleler ve eylemler yapanlarla bir ‘yakınlığınız’ veya ‘iş birliğiniz’ yoksa, onların yaptıkları, senin ‘tehlikesiz cehalet sahibi’ bir insan olduğunuzu gösterir. Yani bu cehaletin size bir zararı olmaz

Eğer sizin din ile, imanla veya inanç sistemleri ile maddi ve manevi bir ilgi ve bağınız yoksa, dünyanın farlı bölgelerden öldürülen, zulmedilen, aç bırakılan ve her türlü işkenceye maruz kalan insanların durumundan haberiniz yoksa, bu durumda siz ‘tehlikesiz bir acziyet’ içindesinizdir.

Bir yıl içinde Türkiye’deki tüm illerin Valileri, ilçelerin Kaymakamları, tüm il ve ilçelerin Milli Eğitim Müdürlerini, gittiği her yerdeki Belediye Başkanlarını ve diğer bürokratları ziyaret eden sâbık bir politikacı varmış. Kim olduğunu biliyor musunuz? Bilmiyorsanız bu cehaletin size bir zararı olmaz